Kwasy omega-3, omega-6 oraz omega-9 to niezbędne dla ludzkiego organizmu nienasycone kwasy tłuszczowe. Są potrzebne do zachowania pełnego zdrowia. Należy dostarczać odpowiedniej ilości wszystkich kwasów nienasyconych, ponieważ pełnią one w organizmie odmienną rolę. Tłuszcze są bardzo ważne dla naszego życia. Biorą bowiem udział w istotnych, biochemicznych reakcjach w organizmie. Czym różnią się od siebie kwasy omega-3, 6 i 9? W jaki sposób można dostarczać je w swojej codziennej diecie?
Czym są zdrowe tłuszcze?
Do zdrowych tłuszczów zaliczyć można kwasy omega-3, omega-6 i omega-9. Mimo że są one niezbędne do codziennego funkcjonowania, ludzki organizm nie ma możliwości ich samodzielnego wytworzenia. Wyjątek stanowi wyłączne kwas omega-9, jednak dotyczy to tylko niewielkich ilości. Kwasy omega wykazują bardzo pozytywne działanie. Regulują ciśnienie tętnicze oraz chronią serce i układ nerwowy. Jednocześnie dbają również o wzrok, wspierają odporność oraz leczenie schorzeń skóry. Kwasy omega-3 i 6 to wielonienasycone kwasy tłuszczowe, które posiadają co najmniej dwa wiązania podwójne na końcu łańcucha. Kwas omega-9 należy natomiast do kwasów jednonienasyconych i posiada jedno wiązanie podwójne na końcu łańcucha. Bardzo ważną kwestią jest nie tylko samo dostarczanie kwasów omega, ale również zachowanie odpowiednich proporcji pomiędzy nimi. W szczególności dotyczy to konkurujących ze sobą kwasów omega-3 i omega-6.
Kwasy tłuszczowe Omega-3
Praktycznie każdy spotkał się z określeniem tego rodzaju kwasu. Czym więc są kwasy tłuszczowe omega-3? Zaliczane są do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Nie są one syntezowane w ludzkim organizmie, natomiast te, które dostarczone zostały wraz z pokarmem, mogą podlegać przemianom enzymatycznym. W trakcie tego procesu wytwarzają się niezbędne dla właściwego funkcjonowania organizmu substancje fizjologiczne. Co daje omega-3? Kwasy te wykazują bardzo silne działanie prozdrowotne. Z całą pewnością warto uwzględnić je w swojej codziennej diecie. Charakteryzują się między innymi działaniem przeciwnowotworowym. Przyczyniają się do zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka piersi, okrężnicy lub prostaty. Aktywują one geny, które bezpośrednio związane są z funkcjonowaniem układu odpornościowego i blokowaniem rozwoju nowotworów.
Kwasy omega-3 w silny sposób działają na układ odpornościowy. Stwierdzono ich korzystny wpływ wspierający procesy myślenia, zapamiętywania i rozumienia. Wpływają one również na poprawę wzroku, gdyż stanowią jeden ze składników siatkówki oka. Niedobór kwasów omega-3 może doprowadzać zaś do pojawienia się problemów ze wzrokiem. Dzięki temu, że rozrzedzają krew, wspomagają pracę serca. Zapobiega to powstawaniu zatorów i zakrzepów. Obniża się także poziom złego cholesterolu oraz podnosi poziom tego dobrego. Kwasy omega-3 mają również znaczenie dla poprawy zdrowia kości oraz stawów. Przeciwdziałają powstawaniu alergii i wzmacniają odporność. Stymulują układ immunologiczny do sprawniejszego funkcjonowania. W końcu również wpływają dobrze na stan skóry. Dotyczy to przede wszystkim takich schorzeń, jak atopowe zapalenie skóry lub łuszczyca. Największą skarbnicą kwasów Omega – 3 jest zdecydowanie zimnotłoczony, świeży olej lniany.
Wpływ kwasów omega-6 na organizm
Spożywane w odpowiednich ilościach kwasy tłuszczowe omega-6 są bardzo cennym dla ludzkiego organizmu składnikiem. Stymulują wzrost włosów oraz komórek skóry. Jednocześnie regulują także metabolizm, pomagając tym samym w zachowaniu zdrowych kości. To cenny składnik w leczeniu osteoporozy. Kwasy omega-6 występują między innymi w kobiecym mleku. Są one również niezbędne podczas ciąży. Wpływają na rozwój ośrodka nerwowego płodu, a także zapobiegają jego niedorozwojowi umysłowemu. Zbyt mała ilość tych kwasów doprowadza do zwiększonej podatności na różnego rodzaju infekcje i zmniejsza odporność. Trzeba jednak uważać na to, aby nie dostarczać tych kwasów w nadmiarze, ponieważ takie działanie mogłoby przynieść całkowicie odmienny skutek. Przyspieszeniu mogą bowiem ulec zmiany miażdżycowe i zakrzepowe. Zbyt duża ilość omega-6 negatywnie wpływa również na pracę serca, układu krążenia oraz układu hormonalnego. Co zawiera omega-6? Najlepiej dostarczać organizmowi tych kwasów, spożywając różnego rodzaju oleje roślinne, takie jak rzepakowy, słonecznikowy. Dobrym źródłem jest także sezam, pestki słonecznika, migdały, orzechy ziemne lub awokado.
Równowaga kwasów omega-3 i omega-6
Niezwykle ważną kwestią jest zachowanie odpowiedniej proporcji pomiędzy kwasami omega-3 oraz omega-6. Dlaczego tak się dzieje? W wyniku różnego rodzaju przemian metabolicznych omega-3 wytwarza związki o charakterze przeciwzapalnym, natomiast omega-6 hormony stanu zapalnego. Zbyt duża obecność omega-6 powoduje wypychanie omega-3 ze szlaków metabolicznych. W rezultacie zakłócone zostaje korzystne działanie tych kwasów. Dieta większości osób nie jest jednak skomponowana w optymalny sposób. Najczęściej bowiem dochodzi do sytuacji, w której spożywana jest duża ilość tłuszczów roślinnych, będących źródłem omega-6 i zbyt mała ilość pokarmów zawierających omega-3, takich jak na przykład ryby.
Kwasy omega-9 w ludzkim organizmie
Kwasy omega-9 wykazują liczne oraz cenne właściwości prozdrowotne. Mają między innymi zbawienny wpływ na serce, obniżają poziom złego cholesterolu we krwi, a także regulują ciśnienie tętnicze. Oprócz tego usprawniają pracę całego układu trawiennego, powstrzymują nadmierną produkcję kwasów żołądkowych, w rezultacie redukują dyskomfort związany ze zgagą i niestrawnością.
Z kwasów omega-9 korzystają także sportowcy. Dostarczają one bowiem wiele energii i umożliwiają szybszą regenerację organizmu. Jednym z najważniejszych kwasów, które możemy zaliczyć do tej grupy związków, jest kwas oleinowy. Odpowiada on za poprawę nawilżenia skóry. Wykazuje także właściwości stabilizujące metabolizm skóry. Jego zadaniem jest również niwelowanie wszelkich podrażnień, które powstały w wyniku pojawienia się stanu zapalnego. Dobrym źródłem tych kwasów będą oliwki, awokado, migdały, siemię lniane, oliwa z oliwek lub gorczyca.